Zijn windturbines zelf wel koolstofneutraal?
Zijn windturbines wel echt milieuvriendelijk? Wat een rare vraag zal je zeggen, want ze produceren toch hernieuwbare, groene en lokale energie? En dus zijn ze toch een deel van de oplossing om onze CO2-uitstoot te verminderen en naar een koolstofneutrale toekomst te evolueren? Dat klopt, maar misschien heb je ook al eens gehoord dat een windturbine zelf eigenlijk niet koolstofneutraal is. Is dat voldoende reden om minder enthousiast te zijn over windenergie? De discussie woedt volop. Daarom zetten we alle argumenten op een rijtje, zonder saai of te technisch te worden. Redeneer je mee met ons?
Hoe zit het nu, zijn windturbines milieuvriendelijk of niet?
Absoluut wel, zonder enige twijfel. De reden ligt voor de hand: windturbines maken gebruik van de energie die in wind zit om groene en lokale energie te produceren. Door de kracht van de wind draaien de wieken, die vastzitten aan de rotor. De draaiende rotor is verbonden met een generator en die wekt elektriciteit op. We spreken over “hernieuwbare energie”, omdat er altijd wind zal zijn.
Is de kous daarmee af? Niet helemaal … Want net als elke andere menselijke activiteit hebben de reusachtige windturbines wel degelijk impact op het milieu, vooral bij de productie ervan. Doet die impact hun milieuvoordelen teniet? Zeker niet, en dat wordt duidelijk wanneer we alle pluspunten overlopen.
Windturbines zijn dus milieuvriendelijk, maar waarom?
Om te beginnen omdat ze geen CO2 uitstoten terwijl ze elektriciteit opwekken. Voor de energietransitie zijn ze dus een onmisbare energiebron. Dankzij de windturbines wordt er in België jaarlijks 484 000 ton CO2 minder geproduceerd, wat overeenstemt met de uitstoot van 225 000 dieselauto’s.
Bovendien zien we dat de productiekosten van windturbines jaar na jaar dalen en dat hun levensduur stijgt (en nu al bijna 30 jaar bedraagt). Door de technologische vooruitgang wordt windenergie steeds aantrekkelijker op de energiemarkt. Meer algemeen is hernieuwbare energie (vooral wind- en zonne-energie) een efficiënte oplossing om ons land te elektrificeren en minder afhankelijk te maken van vervuilende fossiele brandstoffen.
Daarom blijft ENGIE windenergieprojecten ontwikkelen. Tegen 2030 krijgen 1,8 miljoen gezinnen groene energie geleverd, onder andere dankzij onze – en dus jullie – windturbines op het land en op zee.
Oké, maar klopt dit ook als je naar hun volledige levenscyclus kijkt?
Een terechte vraag. Wanneer windturbines geproduceerd worden, belasten ze inderdaad het milieu. In die fase stoten ze zelfs de meeste CO2 uit en ook bij het transport en de installatie komt er CO2 vrij. Maar zolang ze in gebruik zijn, produceren ze geen broeikasgassen. En aan het einde van hun levenscyclus? Dan zijn ze voor meer dan 90% recycleerbaar!
Hoeveel bedraagt de totale koolstofvoetafdruk van een windturbine? Dat hangt af van veel factoren, zoals de grootte en levensduur van de windturbine, de energiebronnen die gebruikt worden om de onderdelen te produceren, het productieland, enz. Volgens het IPCC ligt de gemiddelde koolstofvoetafdruk van een windturbine tussen 10 en 20 gram CO2e per geproduceerde kWh. Bij fossiel gas is dat 400 g CO2e per kWh en bij steenkool zelfs 820 g CO2e per kWh! Een enorm verschil en een duidelijke bevestiging dat windturbines uitstekend scoren op milieugebied!
Maar ze maken lawaai, doden vogels … en wat als er geen wind is?
Je hoort vaak zeggen dat windturbines lawaaierig zouden zijn. Vroeger was dat inderdaad soms zo, maar allerlei technologische ontwikkelingen hebben ze bijna geruisloos gemaakt. Hetzelfde geldt voor hun impact op het vogel- en vleermuizenbestand. Een ongeluk is altijd mogelijk, maar windturbines doden aanmerkelijk minder vogels dan … poezen! Wil je hier meer over weten? Lees dan dit artikel op onze blog en ontdek ook waarom windturbines wit zijn.
En wat de laatste opmerking betreft: om een windturbine te laten draaien moet er inderdaad wind zijn. Omdat die soms ontbreekt of niet krachtig genoeg waait, spreken we van een “intermitterende” energiebron. Af en toe moeten windturbines ook om veiligheidsredenen worden stilgelegd als het te hard waait. Toch draaien ze gemiddeld 75% tot zelfs 95% van de tijd. En er zijn efficiënte opslagmogelijkheden om dat wisselvallige karakter tegen te gaan, zoals onze “reuzenbatterijen”, waarvan de pompaccumulatiecentrale van Coo een mooi voorbeeld is.
Conclusie: wat is de totale milieuscore van een windturbine?
Windturbines scoren op milieu- en klimaatgebied duidelijk veel beter dan andere energiebronnen, waardoor ze een krachtige hefboom voor de energietransitie vormen. Natuurlijk veroorzaken ze tijdens hun volledige levenscyclus ook wel een zekere milieubelasting, maar die “koolstofschuld” is snel gecompenseerd!
Uit een Deense studie blijkt bijvoorbeeld dat de “CO2-schuld” van een windturbine (type Vestas van 3 MW) al na minder dan een jaar is terugbetaald. Windturbines doen dus veel meer dan de uitstoot compenseren die ontstaat bij de productie, het transport, het onderhoud of de ontmanteling: tijdens hun hele levensduur produceren ze 25 keer meer energie dan ze zelf verbruiken.
Om een koolstofneutrale toekomst te bereiken, kunnen we dus niet zonder windturbines en dat geldt ook voor zonne-energie en de flexibiliteit van onze “reuzenbatterijen”.
