Mag een elektrische auto zich wel “groen” noemen?

We weten dat de energietransitie sneller moet. Maar hoe pakken we dat aan? Door onze CO2-voetafdruk in het oog te houden en te verlagen. Kunnen elektrische auto’s ons daarbij helpen? Zijn ze echt “schoner”? Hoe groot is hun klimaatimpact eigenlijk?
Kristof C.
16/07/2024 |

Is een elektrische auto echt milieuvriendelijker dan een wagen met verbrandingsmotor? Of met andere woorden: kan de elektrische auto met zijn oplaadbare batterij ons helpen om onze CO2-uitstoot te verlagen? En dus te evolueren naar een koolstofneutrale toekomst? Die vraag is niet zo maar in één-twee-drie te beantwoorden, want veel factoren spelen een rol. En bij het debat duiken al snel allerlei emoties op. Daarom proberen we hier de feiten helder op een rijtje te zetten, zonder al te technisch of langdradig te worden. Redeneer je even mee?

Is een elektrische auto milieuvriendelijk of niet?

We kunnen hier gerust stellen dat als we naar het totaalplaatje kijken, een elektrische auto “schoner” is dan een wagen met benzine- of dieselmotor. Experts zijn formeel: een elektrische auto stoot over zijn hele levensduur (in België nemen we daarvoor 200 000 km) 5 keer minder CO2 uit dan een auto met verbrandingsmotor. Zo brengt hij een koolstofneutrale wereld dus een heel stuk dichterbij!

Maar … er zitten jammer genoeg enkele addertjes onder het gras! Ook die laten we dadelijk de revue passeren, zodat je een compleet beeld krijgt. Maar eerst belichten we nog even de pluspunten van de elektrische auto.

Vergelijken met kennis van zaken!

Laten we eerst naar het dagelijks gebruik kijken. Als je elektrisch rijdt, stoot je geen koolstofdioxide (CO2) uit en al evenmin stikstofdioxide (NO2) – een gas dat schadelijk is voor onze luchtwegen. Er komt ook geen fijnstof vrij, want de motor haalt zijn energie uit een batterij. Al rijdend stoot je dus geen broeikasgassen uit en draag je bij tot een betere luchtkwaliteit. Een elektrische auto is bijgevolg milieuvriendelijker, zoveel is duidelijk.

OK, maar hoe zit het met het opladen?

Je hebt gelijk, ook daar moeten we rekening mee houden. Want een elektrische auto heeft ook energie nodig. In plaats van fossiele energie (aardolie) te tanken, laad je de batterij op met energie uit het elektriciteitsnet. Om te bepalen of een elektrische auto echt milieu- en klimaatvriendelijk is, moeten we dus nagaan waar die energie vandaan komt. Is ze afkomstig uit hernieuwbare bronnen, zoals wind- en zonne-energie? Of uit steenkool (zoals in China nog vaak het geval is)? Voor de impact maakt dit een enorm verschil.

Als je voor het energiepakket Dive van ENGIE kiest, ben je zeker dat je 100% Belgische groene stroom gebruikt. Een verstandige keuze, want in vergelijking met een auto die op fossiele energie rijdt, verlaag je nog sterker je totale CO2-uitstoot en zet je een reuzestap in de richting van een koolstofneutrale wereld. Als dat niet slim is!

En er is nog meer: je krijgt gratis toegang tot de Drive App om je wagen slim op te laden. Dat betekent laden op momenten die voor jou het voordeligste zijn en vooral wanneer er op het elektriciteitsnet een groot volume aan groene energie beschikbaar is!

Maar gooit de productie van elektrische wagens geen roet in het eten?

Misschien zeg je nu: “Allemaal goed en wel, maar moet je niet ook rekening houden met de volledige levenscyclus van een elektrische auto, dus inclusief de productie ervan, de fabricage van de batterij, enz.?” Daar heb je zeker een punt.

Om te beginnen mogen we niet uit het oog verliezen dat er bij elke menselijke activiteit wel wat CO2 vrijkomt. Een elektrische auto maken vormt daarop geen uitzondering. Maar tegelijk zien we dat alle autoconstructeurs hard aan CO2-neutrale fabrieken werken om het “koolstofgewicht” van de productie zo laag mogelijk te krijgen. Ze evolueren dus duidelijk in de goede richting.

Verder is het onmiskenbaar dat batterijen produceren veel energie vraagt. Er komt daarbij jammer genoeg ook veel CO2 vrij, want vooral in China draaien fabrieken nog op fossiele brandstoffen. Maar ook hier is beterschap in zicht, naarmate er in Europa meer “gigafactories” voor batterijen komen. Meer bepaald in Frankrijk is dat al het geval. Dergelijke “Made in Europe” batterijen zijn dus goed nieuws. De technologie evolueert bovendien razendsnel en Europa stimuleert volop inspanningen om de batterijen aan het einde van hun levenscyclus te recycleren.

Het totaalplaatje?

We kunnen alleen maar herhalen dat een elektrische auto milieuvriendelijker is in het gebruik, vooral als je hem oplaadt met 100% groene energie. Ook als je naar zijn totale levenscyclus kijkt, klopt die uitspraak. Bij de productie bouwt een elektrische auto weliswaar een “koolstofschuld” op, maar die lost hij vrij snel in, want:

  • Bij het gebruik komen er geen broeikasgassen vrij.
  • Je kan de batterij opladen met hernieuwbare energie.
  • Een elektrische auto heeft nu een langere levensduur dan een auto met verbrandingsmotor.

Hoe snel compenseert een elektrische auto zijn “koolstofschuld”?
Goeie vraag, maar het antwoord is een beetje ingewikkeld, want er spelen allerlei factoren mee. Ruwweg kunnen we het volgende zeggen:

  • Bij ons heeft een kleine elektrische auto de koolstofschuld die hij bij de productie heeft opgebouwd, gecompenseerd na 30 000 tot 40 000 km.
  • In Noorwegen, waar hernieuwbare energie ruim voorhanden is, is dat al na 8 000 km het geval.
  • Maar in China, waar 74% van de elektriciteit nog in steenkoolcentrales wordt geproduceerd, moet zo’n auto 180 000 km afleggen vóór hij koolstofneutraal is. Maar zelfs dan kan het dus!

Van elektrisch rijden naar zachte mobiliteit

Je ziet dus dat elektrische auto’s essentieel zijn voor de energietransitie, maar op twee voorwaarden: dat je slim oplaadt met groene en koolstofarme energie en dat je een model kiest dat echt overeenstemt met je behoeften (en dus niet te groot is). Wil je hierover meer weten? Gebruik dan deze tool van de Belgische universiteiten die een “milieuscore” geeft aan alle auto’s die nu bij ons te koop zijn.

Dus als ik een elektrische auto koop ben ik milieuvriendelijk en hoef ik niets meer te doen? Zo werkt het natuurlijk niet. We moeten ook evolueren naar meer zachte mobiliteit, zeker voor korte afstanden (minder dan 5 km). Stappen, fietsen en het openbaar vervoer nemen zijn vaak uitstekende alternatieven voor de auto. Wie ze combineert met elektrisch rijden om onze CO2-voetafdruk te verkleinen is slim bezig!