Micro-warmtekrachtkoppelingsinstallatie: verwarming en stroomproductie in één
Over het algemeen produceren wij thuis zelf warmte met een cv-ketel en kopen we onze elektriciteit aan bij een leverancier. Dat doet de vraag rijzen waarom gezinnen niet zelf en tegelijk beide energievormen zouden kunnen opwekken?
De techniek van de warmtekrachtkoppeling biedt deze mogelijkheid. Ze was lang alleen weggelegd voor grote gebouwen (ziekenhuizen, fabrieken, …), maar komt nu ook binnen het bereik van particulieren.
Hoe werkt micro-warmtekrachtkoppeling?
In wezen werkt een installatie voor micro-warmtekrachtkoppeling op dezelfde manier als een traditionele verwarmingsketel. Het verschil is echter dat er door micro-warmtekrachtkoppeling niet alleen warmte geproduceerd wordt, maar ook elektriciteit en warm water op basis van één brandstof (meestal aardgas).
Er bestaan 3 verschillende technologieën om aan micro-warmtekrachtkoppeling te doen:
> toestellen met Stirlingmotor (motor met externe verbranding). Deze motor draait dankzij de warmte die gegenereerd wordt door de verbranding van aardgas of stookolie. Hij zet vervolgens een generator in gang die elektriciteit produceert en waarvan de overproductie geïnjecteerd kan worden in het netwerk (zie verder) of opgeslagen kan worden in een thuisbatterij. Deze technologie is de meest aangewezen oplossing voor thuisgebruik, maar is nog volop in ontwikkeling.
> toestellen met een motor met interne verbranding. Deze technologie is gebaseerd op hetzelfde systeem als de zuigermotoren van benzinewagens. De warmte wordt gerecupereerd om de woning te verwarmen en de mechanische energie om elektriciteit te produceren via een alternator. Dit systeem wordt voornamelijk in appartementsgebouwen gebruikt. Momenteel is het de meest betrouwbare vorm van micro-warmtekrachtkoppeling die in België verkocht wordt.
> brandstofcellen. In de eerste fase wordt er waterstof vanuit aardgas geproduceerd. Vervolgens, wanneer deze waterstof in contact komt met zuurstof, ontstaat er een elektrochemische reactie die elektriciteit en warmte genereert. Een uitermate ecologisch proces dus, waardoor de CO2-uitstoot tot 50% lager ligt dan bij traditionele systemen.
Economische en milieuvoordelen van micro-warmtekrachtkoppeling
Een dergelijk type cv-ketel voorziet in 60 tot 80% van de elektriciteitsbehoeften van een standaardgezin. Als er meer stroom wordt opgewekt dan het gezin verbruikt, dan wordt het overschot aan het net geleverd door in Vlaanderen en in Wallonië “de meter achteruit te laten draaien”. In Brussel bestaat het systeem van de terugdraaiende meter in 2018 niet meer. Bovendien zal vanaf 1 september 2019 de vergoeding voor de elektriciteit die in het net geïnjecteerd wordt niet meer identiek zijn aan de prijs van de afgenomen elektriciteit. Het exacte bedrag van de vergoeding per kilowattuur is nog niet gekend.
Analyseer je verwarmingsbehoeften
Opgelet, een installatie voor micro-warmtekrachtkoppeling is niet goedkoop: afhankelijk van de gekozen technologie tel je tussen 7.000 en 20.000 € neer. Je ontvangt weliswaar soms premies (in Wallonië en Brussel, maar niet in Vlaanderen), die je kosten een beetje drukken, maar maak zeker vooraf een rentabiliteitsstudie.
Om een installatie voor warmtekrachtkoppeling optimaal te gebruiken, dient er voldoende vraag naar warmte te zijn. Zo zou de rentabiliteit gegarandeerd zijn bij gemiddeld tussen de 10.000 en 15.000 kWh per jaar. Om diezelfde reden is micro-warmtekrachtkoppeling niet interessant voor passief- of erg goed geïsoleerde woningen.
En de terugverdientijd? Die kan vrij kort zijn, gezien de energie-efficiëntie van het systeem en de elektriciteit die de installatie produceert. Reken daarom op zo’n 5 jaar.
