11 mythes over het capaciteitstarief

Fout. Sinds 1 januari 2023 berekent de energieregulator VREG de bestaande netwerkkosten op een andere manier voor alle huishoudens en professionelen met een aansluiting op het laagspanningsnet in Vlaanderen. Dit zorgt ervoor dat alle afnemers evenredig bijdragen in de netwerkkosten. Het is dus geen nieuw tarief dat bovenop je elektriciteitsfactuur komt.

De netwerkkosten bestaan nu uit 2 delen :

Sinds 2023 betaal je een bijdrage voor de pieken die je creëert in je elektriciteitsverbruik (= netwerkkosten met capaciteitstarief). Die verbruikspieken ontstaan als je meerdere energieverslindende toestellen tegelijk aanzet. Wie hoge pieken creëert, betaal meer netwerkkosten  dan wie zijn verbruik spreidt.

Daarnaast betaal je, een bijdrage voor de hoeveelheid stroom die je afneemt van het net (= overige netwerkkosten). Dat was vóór 2023 ook het geval, hieraan verandert er niets.

Sinds de invoering van het capaciteitstarief is de elektriciteitsfactuur van een gemiddeld huisdouden als volgt samengesteld volgens de VREG.

Fout. Het dag- en nachttarief verdwijnt enkel voor het deel netwerkkosten op je elektriciteitsfactuur en wordt vervangen door het capaciteitstarief. De VREG wil namelijk dat je je verbruik spreidt doorheen de dag en de nacht. Het maakt dus niet langer uit wanneer je je maandpiek creëert op het net.

Voor de berekening van de energiekosten (het grootste deel van je totale elektriciteitsfactuur) blijft het dag- en nachttarief bij ENGIE wel bestaan.

Fout. Iedereen betaalt het capaciteitstarief, ongeacht of je een digitale of een analoge meter hebt. De berekening gebeurt gewoon anders. Omdat een analoge meter geen maandpieken kan meten, betalen deze gezinnen en professionelen een vast minimum bedrag dat overeenkomt met een minimale maandpiek van 2,5 kW. Heb je een digitale meter? Die kan wel je maandpiek meten waarop het capaciteitstarief wordt toegepast. De minimale maandpiek van 2,5 kW geldt trouwens ook voor jou, ook al ligt je werkelijk gemeten maandpiek lager.

Fout. Je energiekosten vormen nog altijd het grootste deel van je elektriciteitsfactuur. Ze worden nog altijd berekend op hoeveel je verbruikt in kWh, dus als je meer verbruikt, betaal je ook meer. Zuinig zijn loont dus wel degelijk als je minder wilt betalen.  

Hangt ervan af. Het aansluitingsvermogen en type maken geen enkel verschil voor de berekening van het capaciteitstarief. Voor het capaciteitstarief telt de maandpiek die je digitale meter meet. Maar met een 3-fasige aansluiting is het risico op hogere verbruikspieken wel groter. Of dit ook echt het geval is, hangt af van de manier waarop je elektriciteit verbruikt.

Hangt ervan af. Heb je enkel de gebruikelijke huishoudtoestellen, dan mag je die zeker nog samen aanzetten. Meestal produceer je je hoogste piek tijdens het koken op een elektrisch of vitrokeramisch fornuis. Daarom gebruik je je wasmachine, vaatwasser of droogkast beter niet terwijl je eten klaarmaakt.Maar als je je radio of tv aanzet terwijl je kookt, dan zal dit geen abnormaal hoge maandpiek creëren die je netwerkkosten drastisch doet stijgen.  

Heb je nog grotere elektriciteitsverbruikers in huis zoals een elektrische wagen met laadpaal, een warmtepomp, airco, jacuzzi of sauna? Dan is het cruciaal om je verbruik te spreiden. Dit kan door je toestellen eventueel slim aan te sturen, je wagen zoveel mogelijk traag te laden of te investeren in zonnepanelen met of zonder (slimme) thuisbatterij.

Fout. Het capaciteitstarief is een afnametarief en wordt dus enkel toegepast op de verbruikspieken die je creëert op het net.

Fout. Voor de berekening van de netwerkkosten maakt het niet uit op welk moment je hoogste maandpiek valt. De hoogte van je maandpiek speelt wel een rol voor de berekening van de netwerkkosten met capaciteitstarief.

Fout. Je maandpiek is niet de optelsom van het maximaal vermogen van alle elektrische toestellen die je samen inschakelt in een kwartier. Niet al je toestellen staan namelijk een kwartier lang aan en ze werken ook niet de hele tijd op maximaal vermogen. Daarnaast verbruikt je woning voortdurend elektriciteit, denk maar aan je koelkast en diepvriezer die altijd aan staan. Met dit vermogen moet je dus ook rekening houden.

Het is onmogelijk om zelf exact te berekenen hoe hoog je maandpiek zal zijn wanneer je verschillende toestellen tegelijk aanzet. We geven je wel een inschatting van de gemiddelde bijdrage van de meest voorkomende toestellen aan je maandpiek in deze blog.

Heb je een digitale meter en wil je exact weten hoe hoog je maandpiek is? Download dan de gratis Smart App van ENGIE. Zo krijg je inzicht in je maandpieken en ontvang je bovendien een melding telkens wanneer je een nieuwe maandpiek creëert op het elektriciteitsnet.

Fout. Voor elke kW van je verbruikspiek is het capaciteitstarief hetzelfde. De VREG heeft 2,5 kW genomen als ondergrens om ervoor te zorgen dat iedereen een minimum bijdraagt aan de netwerkkosten, ook al is je maandpiek lager. Het is uiteraard wel zo dat hoe hoger je maandpiek is, hoe meer netwerkkosten je betaalt.

Wist je trouwens dat een gemiddelde maandpiek voor een doorsnee gezin met enkel de gebruikelijke huishoudtoestellen 4,37 kW bedraagt? Fluvius heeft dit berekend op basis van de gemiddelde maandpieken van elektriciteitsafnemers met een digitale meter in Vlaanderen. Ongeveer 77% van alle afnemers heeft een gemiddelde maandpiek lager dan 5 kW (gegevens van 2021).

Gezinnen en professionelen met een analoge meter betalen minder netwerkkosten met het capaciteitstarief (een vast bedrag gebaseerd op 2,5 kW) maar daar staat tegenover dat ze een hoger kWh-tarief betalen voor de netwerkkosten gelinkt aan hun verbruik.

Fout. Als je een elektrische wagen hebt of van plan bent er een te kopen, krijg je met de invoering van het capaciteitstarief meer mogelijkheden dan voordien om te besparen op je elektriciteitsfactuur. Dat doe je zo:

• Laad je wagen op wanneer je geen of weinig andere elektrische toestellen gebruikt.
• Laad je auto traag op. 
• Laad met een slimme laadpaal.

Op die manier betaal je volgens de berekeningen van de VREG met een digitale meter sinds 1 januari 2023 minder netwerkkosten dan vóór de invoering van het capaciteitstarief. Je verbruik maximaal spreiden en je slim opladen is de boodschap. Maar als je je wagen oplaadt met maximaal vermogen én terwijl andere elektrische toestellen aanstaan, dan zullen je netwerkkosten wel stijgen.