Is een elektrische auto goed of slecht voor het milieu?

Nee, niet helemaal … Er heerst nogal wat spraakverwarring, want zelfs een elektrische auto is niet helemaal uitstootvrij. De productie van zo’n auto (vooral van de batterij) en het transport ervan hebben ook een impact op onze planeet, net zoals vrijwel alle menselijke activiteiten. Hoe komt hij dan aan zijn label “milieuvriendelijk”? Het klopt dat elektrische voertuigen in het gebruik minder vervuilen dan modellen op fossiele brandstoffen. En als je thuis je auto oplaadt met stroom uit je eigen zonnepanelen of als je een groen energiecontract van ENGIE hebt, dan rijdt je elektrische auto op hernieuwbare energie.

Ja en nee … Zoals gezegd moet je naar de volledige levenscyclus van het voertuig kijken, van ontwerp tot sloop. Het staat vast dat de constructeurs meer energie en grondstoffen nodig hebben om een elektrische auto te bouwen dan een exemplaar met verbrandingsmotor. Dat heeft vooral met de batterij te maken. De elektrische auto start dus met een zekere achterstand. Een correcte en complete milieubalans opmaken blijft moeilijk. Alles hangt af van de plaats en omstandigheden van productie, de productieschaal, de grootte van de batterij en de uiteindelijke recyclage.

Toch is een elektrische auto voor het klimaat de beste keuze. Waarom? Om te beginnen ontwikkelt de batterijtechnologie zich snel en leveren batterijen steeds betere prestaties. In zekere zin lopen ze hun achterstand op milieugebied in. En bij het rijden vervuilen ze veel minder, zeker als je groene energie “tankt”. Zo heeft een elektrische auto na 25 000 tot 50 000 km zijn “ecologische achterstand” goedgemaakt en laat hij zijn concurrenten met verbrandingsmotor dan achter zich.

Jazeker, al is het verschil misschien kleiner dan sommigen denken. De resultaten van de talrijke onderzoeken lopen wat uiteen, want het is een hele klus om de levenscyclus van een voertuig in kaart te brengen. Toch staat het nu vast dat je minder schadelijke stoffen in het milieu brengt wanneer je elektrisch rijdt dan met een voertuig met dieselmotor. Dus minder CO2, maar ook veel minder fijnstof en helemaal geen Nox. Vooral die laatste categorie gassen, de stikstofoxides, is erg schadelijk voor de gezondheid. Een van de redenen waarom elektrische motoren milieuvriendelijker zijn, is dat ze veel efficiënter met energie omspringen dan verbrandingsmotoren.

Maar hun brandstof, elektriciteit, moet toch ook ergens vandaan komen? Klopt, maar de productie van 17 kWh aan stroom veroorzaakt minder uitstoot dan de verbranding van 6 liter diesel, de hoeveelheid die in beide gevallen nodig is om 100 km af te leggen. Bovendien scoort de Belgische elektriciteitsproductie goed inzake CO2-uitstoot. Het is nu zelfs mogelijk om je auto met windenergie op te laden!
 

Alles samen stoot een elektrische auto tot 3 keer minder CO2 uit dan een model dat op benzine of diesel rijdt. In dat resultaat is de elektriciteitsproductie inbegrepen. Het verschil is kleiner in landen met een minder “schone” energieproductie (omdat ze bijvoorbeeld nog steenkool gebruiken om stroom op te wekken), maar zelfs daar is de elektrische auto beter voor het klimaat. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de betere luchtkwaliteit. 

Zeker, dat is duidelijk de trend. Enerzijds komt dat door de technologische vooruitgang. Die zorgt ervoor dat het produceren, transporteren, laten rijden en recycleren van een elektrisch voertuig (inclusief de batterijen) steeds efficiënter wordt. De Johan Cruijff Arena in Amsterdam laat bijvoorbeeld mooi zien hoe batterijen van stekkerauto’s een nuttig tweede leven kunnen krijgen. In het stadion kunnen ze perfect nog jarenlang dienstdoen om zonne-energie op te slaan en ze hoeven dus pas veel later ontmanteld en gerecycleerd te worden. Wereldwijd zijn wetenschappers trouwens druk bezig om duurzamere alternatieve opslagmogelijkheden te ontwikkelen.

Anderzijds is er ook nog veel milieuwinst te boeken aan de kant van de elektriciteitsproductie. Het aandeel van de hernieuwbare energie in onze totale energiemix stijgt nog voortdurend. ENGIE blijft bijvoorbeeld investeren in wind- en zonne-energie om zijn positie als belangrijkste producten van groene elektriciteit nog te versterken.
 

Als je het exact wilt weten voor een specifiek voertuig, dan raadpleeg je de Ecoscore. Deze rekenmodule is ontwikkeld door de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO), de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en de Université Libre de Bruxelles (ULB). Ze geeft je de milieuscore van alle mogelijke nieuwe én oudere voertuigen op basis van de uitstoot van broeikasgassen tijdens het rijden, bij de productie en distributie van brandstof én elektriciteit. Haalt je voertuig een hoge score? Dan is het heel milieuvriendelijk! Elektrische auto’s halen gemiddeld een score van 88/100. Bijna uitstekend dus!

Ook een elektrische auto blijft uiteindelijk een … auto. En die is nooit helemaal “schoon” of neutraal op milieugebied. Daarom is het zo belangrijk om onze totale mobiliteit anders aan te pakken dan we gewoon zijn. Dat betekent minder korte ritjes met de auto maken, kleinere voertuigen gebruiken en vaker te voet, met de fiets of de elektrische step gaan. En als we rijden, heeft een elektrische auto in elk geval een veel betere globale ecologische balans dan modellen met een bezine- of dieselmotor. 

In een notendop zijn dit de voornaamste drie milieuvoordelen van elektrisch rijden:

• minder CO2-uitstoot,
• minder fijnstof en Nox, dus een betere luchtkwaliteit,
• minder geluidshinder. Dit argument wordt vaak vergeten, maar het is niet onbelangrijk.

Zie je een beetje meer licht in de duisternis? Onthou in elk geval dat elektrisch rijden een eerste stap is op de lange weg naar een koolstofneutrale toekomst. En dat ook jouw individuele bijdrage tot een gezamenlijke inspanning telt, want vele druppeltjes maken een oceaan!