Is de zelfrijdende auto de auto van morgen?
Over elektrische auto’s bestaan heel wat misvattingen, maar ook over zelfsturende auto’s wordt er veel gepraat. De verwachtingen zijn hooggespannen als het gaat om deze auto’s van de toekomst, waar al enkele tientallen jaren aan wordt gewerkt. Bij het grote publiek bestaan er echter nog veel onduidelijkheden. Daarom zetten we hier 10 vragen en antwoorden op een rijtje, zodat je helemaal op de hoogte bent.
1. Wat is een zelfrijdende auto?
Een zelfrijdende auto is een auto die zich zonder menselijk ingrijpen door het verkeer kan verplaatsen (op secundaire en snelwegen). Zonder bestuurder dus.
2. Hoe werkt een autonome auto?
Om zelf te kunnen rijden, moet een auto uitgerust zijn met digitale sensoren. Daarmee kan de zelfrijdende auto zijn omgeving analyseren, andere auto’s detecteren, de snelheid aanpassen, op tijd remmen, verkeersborden ‘lezen’, obstakels zien aankomen en zo verder. Met andere woorden, de sensoren maken perceptie, beslissing en actie mogelijk.
Een zelfrijdende auto is voorzien van meerdere soorten sensoren: radars, camera’s, parkeerhulp, lidar (teledetectie via laser)… Om alle verzamelde informatie te kunnen verwerken en die de juiste prioriteit te kunnen geven, is de auto uitgerust met ‘hersenen’: kunstmatige intelligentie (AI) met een groot rekenvermogen.
3. Wat is het verschil tussen een zelfrijdende auto en een halfautomatische auto?
Op dit moment rijden er nog geen 100% autonome auto’s op onze wegen: de automatisering is voorlopig nog gedeeltelijk van aard. Het traject naar volledige autonomie omvat 5 stappen. Op dit moment bevinden we ons op niveau 3.
De 5 stappen naar autonomie
De eerste 3 stappen hebben vooral te maken met rijondersteuning. Pas vanaf stap 4 en 5 valt echt van zelfrijdende auto’s te spreken.
Niveau 1: wanneer je een lijn overschrijdt of te hard rijdt, krijg je een geluidssignaal te horen.
Niveau 2: de auto kan zelf bepaalde specifieke manoeuvres uitvoeren. Parkeren bijvoorbeeld.
Niveau 3: je kunt de auto zichzelf laten besturen, maar in noodsituaties moet je zelf de controle overnemen.
Niveau 4: de auto kan zelf reageren en kan bepaalde manoeuvres zelfs uitvoeren zonder bestuurder aan boord. Deze auto is dus bijna helemaal zelfstandig: dit is een hoog geautomatiseerde vorm van besturing.
Niveau 5: zeg het stuur, de pedalen en de versnellingspook maar gedag: deze auto kan volledig zelf rijden, een routeplanner volgen, zonder menselijk ingrijpen.
4. Wanneer komt de 100% zelfrijdende auto er?
De verwachting is dat er tegen 2035 of 2040 volledig zelfrijdende auto’s op onze wegen zullen rijden. Volgens veel specialisten is dit de meest realistische prognose, want er zijn nog heel wat obstakels te overwinnen. De zelfrijdende auto moet bijvoorbeeld nog wettelijke toestemming krijgen om zichzelf te besturen, en ook de verkeerswetgeving moet worden aangepast. Verder moeten de wegenkaarten voortaan in real time worden geüpdatet en moet ervoor worden gezorgd dat de zelfrijdende auto een blikveld van 360 graden heeft, ongeacht de omstandigheden. Het is dus nog even wachten voordat je een zelfrijdende auto kunt huren of kopen. En als je er een wilt kopen via Scout of tweedehands, zul je nog wat langer geduld moeten oefenen!
5. Wat zijn de voor- en nadelen?
De voordelen
> Tijdwinst voor jou als ‘bestuurder’: je kunt een boek of tijdschrift lezen, een dutje doen, werken of gewoon uit het raam staren…
> Minder ongelukken. Volgens sommige studies zal het aantal ongevallen met 80% afnemen. En bij een onverhoopte botsing zal de snelheid heel wat lager liggen. Bovendien zal het verkeersreglement beter worden nageleefd.
> Minder files. Zelfrijdende auto’s kunnen onderling communiceren. Hierdoor kunnen ze een veilige onderlinge afstand bewaren en zullen ze allemaal ongeveer even hard rijden, waardoor het verkeer beter geregeld wordt.
> Aangezien het vervoer efficiënter en optimaler verloopt, zal brandstof worden bespaard. Dat is ook goed nieuws voor het milieu.
> Een zelfrijdende auto vindt zelf een parkeerplaats en parkeert zichzelf! Dat scheelt een hoop stress.
> Autodiefstal wordt een zeldzaamheid dankzij het beveiligings- en geolocatiesysteem.
> De verzekeringspremies zouden wel eens naar beneden kunnen gaan, want de kans op ongevallen neemt af.
De nadelen
> Hoe zit het met de jobs in de transportsector? Taxi- en andere chauffeurs en bezorgers moeten hun boterham op een andere manier gaan verdienen…
> De technologie is niet onfeilbaar, al is de kans op menselijke fouten groter.
> De verkeersinfrastructuur moet worden aangepast.
> Ethische kwesties als een ongeval onvermijdelijk is en de auto een keuze moet maken. Wie rijdt hij aan: een kind dat verkeerd oversteekt of de bejaarde vlak ernaast, die netjes over het zebrapad wandelt? Rijdt hij een voetganger van de sokken of knalt hij tegen een muur, met de kans dat de inzittenden gewond raken? Op dit moment hebben we hier nog geen antwoord op.
> Je zelfrijdende auto zelf repareren met onderdelen die je ergens op de kop hebt getikt? Vandaag kun je gewoon bij Auto 5 langs, maar in de toekomst...?
6. Is de zelfrijdende auto elektrisch?
Het lijkt vanzelfsprekend dat de zelfrijdende auto een elektrische auto zal zijn. Dat is immers de kant die de hele autosector opgaat: minder verbrandingsmotoren en meer groene oplossingen. Toch staat dit niet vast. Autonomie is een kwestie van sensoren en AI, niet van het type brandstof. Een wagen op benzine of CNG, een hybridewagen of een auto op waterstof kunnen net zo goed zelfrijdend zijn.
7. Heb ik straks nog wel een rijbewijs nodig?
Absoluut. Tot op autonomieniveau 4 moet de bestuurder de controle over de auto kunnen overnemen wanneer dat nodig is. Maar de voorwaarden voor het behalen van een rijbewijs zullen waarschijnlijk wel veranderen.
8. Wie is er aansprakelijk als een zelfrijdende auto in een ongeluk verzeild raakt?
De aansprakelijkheid van de autofabrikant zal worden uitgebreid. Volgens VIAS institute, het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid, “schuiven we op naar een ‘verantwoordelijkheid zonder fout’. Dit wil zeggen dat een bedrijf zal verantwoordelijk gesteld worden, zodat het slachtoffer bijna automatisch vergoed wordt. Het zal ook dat bedrijf zijn dat moet nagaan waaraan het ongeval te wijten is: een defecte sensor, een mechanisch probleem of een fout in het algoritme. ”
9. Betekent de zelfrijdende auto het einde van het openbaar vervoer?
Sommigen zijn hier bang voor. Hun argument: de zelfrijdende auto is een gemakkelijker vervoermiddel. Als gebruiker zul je daarom eerder in de verleiding komen de auto te nemen, want je kunt onderweg relaxen of werken. Daar staat tegenover dat er ook mensen zullen zijn die geen auto meer nodig hebben en in plaats daarvan dienstverleners zullen inhuren. En bovendien wordt ook het openbaar vervoer zelfrijdend. Denk maar aan de Volvo-bus van 12 meter lang die sinds begin maart 2019 autonoom in Singapore rondrijdt…
10. Welke autofabrikanten liggen op kop?
De race om als eerste een zelfrijdende auto te verkopen, is een aantal jaar geleden begonnen. Meerdere autofabrikanten en carrosseriebouwers, maar ook een aantal technologiebedrijven doen eraan mee. Wie haalt als eerste de finish en wint de race?
