Hoe gebruik je maximaal de stroomproductie van je zonnepanelen?

De meeste eigenaars van zonnepanelen hebben hetzelfde doel: minder stroom van het net verbruiken en bijgevolg minder betalen voor hun elektriciteit en dus besparen. Denk jij er ook zo over? Maar om voor je energie minder afhankelijk te worden van het net, moet je meer uit je zonnepanelen halen. Hoe doe je dat?

1. Door het rendement van je zonnepanelen te optimaliseren: op onze blog leggen we je uit hoe je dat aanpakt.
2. Door zoveel mogelijk “gratis” energie afkomstig van je zonnepanelen te verbruiken. Specialisten hebben het dan over je “zelfverbruik”.

Goed nieuws, in dit artikel geven we je concrete tips om je zelfverbruik te verhogen! Al na enkele minuten:

• begrijp je beter dan ooit hoe zelfverbruik in elkaar zit,
• weet je hoeveel je kunt besparen – in euro’s – als je de energieproductie van je zonnepanelen slimmer gebruikt,
• krijg je 7 handige en concrete tips om je zelfverbruik te maximaliseren.

Zelfverbruik betekent dat je de energie die je zonnepanelen produceren, verbruikt op het moment van de productie. Die energie wordt dan niet in het net geïnjecteerd en verkocht. Met andere woorden: je verbruikt onmiddellijk de elektriciteit die je panelen produceren, om je woning van stroom te voorzien of je elektrische wagen op te laden.

Naar schatting verbruiken eigenaars van zonnepanelen zelf gemiddeld 30% van hun elektriciteitsproductie. De resterende 70% gaat bijgevolg naar het distributienet … En dat is jammer! Om twee redenen: je gebruikt zelf maar een klein deel van de elektriciteit die je produceert en je moet regelmatig stroom van het net afnemen om je elektriciteitsbehoeften te dekken. Dat laatste is vooral ’s avonds en ’s nachts het geval, wanneer je panelen geen stroom opwekken.

Eigenlijk gebeurt het zelden dat iemand 100% van de elektriciteit van zijn zonnepanelen zelf verbruikt. De verklaring is eenvoudig: panelen produceren overdag stroom, vooral tussen 11 en 15 uur, met een piek rond 13 uur (afhankelijk van de oriëntatie van je dak). Dat is net de periode waarin de meeste mensen niet thuis zijn en dus niet volop kunnen profiteren van hun zonne-energie. Dat de zon in de zomer langer en krachtiger schijnt, heeft nog een ander gevolg: je panelen produceren meer stroom dan je zelf zou kunnen verbruiken en het overschot vloeit weg naar het net.

Hou er ook rekening mee dat je zonnepanelen de meeste energie opwekken van april tot september. De zon schijnt dan immers gemiddeld 5,1 tot 6,6 uur per dag en de zonnigste maanden van het jaar, met de hoogste productie, zijn mei, juni en juli.

Ja, absoluut! Er bestaan allerlei hulpmiddelen en slimme technieken om je verbruik en je elektriciteitsproductie op elkaar af te stemmen. Soms kun je die zelfs combineren. Op die manier slaag je erin om je zelfverbruik te verhogen tot 50% of zelfs 80%! Dat leggen we je graag uit.

Eigenlijk is het principe om je zonne-energie zoveel mogelijk zelf te verbruiken eenvoudig: je moet elektriciteit verbruiken wanneer je zonnepanelen produceren. Dus vooral overdag, wanneer de zon schijnt, en minder ’s avonds en ’s nachts.

Concreet betekent dit, dat je de wasmachine tussen 11 en 15 uur laat draaien. Of nog eerder, als je dak naar het (zuid)oosten is gericht. En dus niet ’s avonds als de zon is ondergegaan! Die regel geldt ook om je elektrische auto op te laden, een douche te nemen , enz. In de praktijk is dit natuurlijk niet altijd mogelijk. Maar met de volgende hulpmiddelen en tips kom je toch al een heel eind om het zelfverbruik van je zonne-energie flink te verhogen!

Om je zelfverbruik te verhogen, moet je eerst weten hoeveel het momenteel bedraagt. Kijk daarvoor eerder naar het volume aan elektriciteit dat je in het net injecteert (raadpleeg je digitale meter) dan naar het volume dat je zonnepanelen produceren. Je verbruikt immers nu al een gedeelte van je productie en dat deel kun je niet nog eens verbruiken! Het is dus slimmer om de vooruitgang die je qua zelfverbruik boekt, via de injectie te meten: hoe minder stroom je in het net injecteert, hoe hoger je zelfverbruik.

Veel elektrische toestellen beschikken tegenwoordig over een functie om het moment waarop ze starten te programmeren. En dat is handig als je een wasje wilt draaien tussen 11 en 15 uur, wanneer de zon volop schijnt en je panelen stroom opwekken. Voor zover dit past in je tijdschema, kies je het startmoment zo dat het natte wasgoed niet te lang in de wasmachine of wasdroger blijft zitten. Kom je tegen 17 uur thuis van je werk? Kies dan bijvoorbeeld 13 uur als startmoment van de wascyclus (die gemiddeld 2u30 duurt).

Met de volgende extra tips gebruik je deze techniek nog slimmer:

• Eenvoud en efficiëntie gaan hand in hand! Je hoeft echt geen toestel met een ultrageavanceerde programmering te kopen, de functie “uitgestelde start” volstaat. Dat scheelt een stuk in de aankoop!
• Check zeker het weerbericht als je je toestellen programmeert. Is er een zwaarbewolkte regendag op komst? Berg je droom om je zelfverbruik te verhogen dan maar een dagje op. Anderzijds hoef je zeker niet op een wolkenloze, zonovergoten dag te wachten om je toestellen te laten functioneren of je auto op te laden. Je panelen produceren immers ook flink wat energie op een (licht)bewolkte dag.
• Niet alle toestellen tegelijk. Zeker in Vlaanderen, waar het capaciteitstarief is ingevoerd, geldt er nog een andere gouden regel: spreid je verbruik in de tijd. Het volstaat immers dat een grote donkere wolk je zonneproductie tijdelijk sterk doet dalen om je stroomafname van het net plots de hoogte in te duwen. Het gevolg is een verbruikspiek, waardoor je capaciteitstarief stijgt en je meer betaalt!

Met de huidige tariefstructuur is het altijd interessanter om meer stroom te verbruiken wanneer je zonnepanelen energie leveren, zelfs wanneer je meer elektriciteit verbruikt dan je installatie produceert. Want 50% zelfverbruik + 50% afname van het net tijdens de piekuren is nog altijd voordeliger dan 100% afname van het net tijdens de daluren.*

* Dit is een ruwe berekening, afhankelijk van je contract kan je verbruik in beide situaties nauwkeuriger worden berekend.

Het eerste wat je kunt doen, is nagaan of je waterverwarmer correct is ingesteld. Je kunt het toestel bijvoorbeeld zo programmeren dat de temperatuur altijd constant blijft. Het water blijft dan ook ’s nachts warm. Of je kunt ervoor kiezen om het water alleen op te warmen wanneer de zon schijnt, dus overdag. Pas in dit laatste geval de programmering van de waterverwarmer aan het seizoen aan, want in de zomer kan hij langer profiteren van de zonneschijn.

Eigenlijk werkt een waterverwarmer met een opslagvat als een thermische batterij: er wordt energie opgeslagen in de vorm van warm water! Dat water gebruiken wanneer de zon de kans heeft gehad om het op te warmen is dus optimaal. Met andere woorden: kies slim het moment waarop je je douche neemt. In de zomer kan dat gerust ’s ochtends, want dan heeft de zon al ruim de tijd gehad om het water op te warmen. Maar in de winter doe je dat beter ’s avonds, want dan profiteer je van de (schaarsere) uren zonneschijn overdag.

Als je de warmwaterboiler zo instelt dat het water een constante temperatuur behoudt, is het interessant om zo vroeg mogelijk te verwarmen. Want dan geef je het koude water dat in het voorraadvat stroomt maximaal de kans om met zonne-energie opgewarmd te worden.

Ken je de Smart App van ENGIE al? Deze app is onmisbaar als je precies wilt weten hoeveel elektriciteit je in het net injecteert, hoeveel je verbruikt in de piek- en daluren en nog zoveel meer. Als je over een digitale meter beschikt, hou je met de Smart app je verbruik en kosten onder controle. Een paar keer tikken op je smartphone en je weet alles! 

Je elektrische auto maximaal opladen met je eigen zonne-energie? Dat kan, met de Drive App van ENGIE.  Dankzij de geavanceerde technologie gebruikt de Drive App weersvoorspellingen om de opbrengst van je zonnepanelen te bepalen, en kan de app het beste moment bepalen om je auto op te laden. Het resultaat? Slimmer, makkelijker en goedkoper elektrisch opladen.  

Dit is bij uitstek een doeltreffende oplossing om het overschot van je zonneproductie op te slaan voor later. De energie van je zonnepanelen die je niet meteen verbruikt, gaat niet naar het net, maar naar je batterij. En die energie kun je gebruiken wanneer je die later nodig hebt, bijvoorbeeld ’s avonds of ’s nachts. Hier lees je alles over een thuisbatterij.

Ben je al vertrouwd met energiedelen? Het is een interessante mogelijkheid om de overtollige energie van je zonnepanelen weg te schenken of te verkopen. Je deelt dat overschot bijvoorbeeld met je familie, je vakantiewoning (aan de kust of in de Ardennen, zolang het maar in België is), je buren of je wijk.

Als je al die goede gewoonten en tips ter harte neemt, benut je maximaal de energie die je zonnepanelen opwekken. En dat kan je mooie besparingen opleveren! Kijk maar naar onze berekening: we namen 7 grote energieverbruikers in je woning en berekenden hoeveel je kunt besparen als je 50% van het verbruik (van elk toestel) dekt met 50% van je zonne-energie.

Infografiek*

* De berekening is gebaseerd op een besparing van 15 eurocent per kWh, wat overeenstemt met het verschil tussen het afname- en het injectietarief op het net. Hoe groter dit verschil, hoe meer je bespaart.
** Deze informatie geldt niet altijd voor een dynamisch tarief.

En … hoeveel bespaar je elk jaar? Liefst 265 euro en zelfs meer als je een verwarmd zwembad (of bubbelbad) hebt waarvoor je uitsluitend de stroom van je zonnepanelen gebruikt! Als dat geen goede reden is om je zelfverbruik zo snel mogelijk te verhogen …