Alle geheimen van het EPC ontrafeld en tips om je score te verbeteren

Slechts 16% van de Belgen woont momenteel in een echt energie-efficiënte woning, met een energielabel A of A+ op hun EPC, zo blijkt uit een recente raming. Of met andere woorden: de energiescore van het Belgische woningbestand laat nog veel te wensen over. Terwijl we meer dan ooit ons energieverbruik in de hand moeten houden. Het EPC of “energieprestatiecertificaat” kan je daarbij helpen. Het geeft je immers essentiële informatie over de huidige toestand van je woning. En het duidt meteen ook aan hoe je kan besparen op je energiefactuur (en je milieu-impact verkleinen).

Klinkt de afkorting “EPC” je bekend in de oren? Toch geeft 42% van de Belgen toe dat ze de EPC-score van hun woning niet kennen.

Het EPC of “energieprestatiecertificaat van gebouwen” geeft aan hoeveel energie een bepaald gebouw in theorie verbruikt. Voor je woning is dit een even essentieel document als een identiteitskaart. In een aantal situaties ben je verplicht om een EPC te laten opstellen, bijvoorbeeld als je een (oud of nieuw) gebouw wil verkopen of verhuren.

Er bestaan meerdere soorten EPC’s, bijvoorbeeld voor individuele woningen, voor grote kantoorcomplexen of openbare gebouwen. Ook voor nieuwe gebouwen is er een apart type, zowel voor woningen als voor andere gebouwen. In Wallonië bestaat er zelfs een “gedeeltelijk EPC” voor appartementsgebouwen. In dit artikel gaan we dieper in op het EPC voor bestaande woningen.

Wist je dit? Niet alleen de regelgeving van het energiecertificaat voor gebouwen verschilt van gewest tot gewest, ook de naam. Zo zit België nu eenmaal in elkaar... Terwijl we in Vlaanderen over een EPC-certificaat spreken, is in Brussel de term “EPB-certificaat” ingeburgerd, terwijl in Wallonië de Franse tegenhanger CPE heet, wat staat voor “certification de performance énergétique”.

De procedure is vrij eenvoudig. Je maakt een afspraak met een onafhankelijke energiedeskundige of “keurder” die erkend is door het gewest waarin het gebouw in kwestie ligt. Hij of zij komt ter plaatse om een reeks vaststellingen te doen en metingen uit te voeren. Enkele dagen of weken later ontvang je dan de energiescore van je woning, die ook wel “energieklasse” of “energielabel” wordt genoemd. De score bestaat uit een letter in een bepaalde kleur (in Vlaanderen van een rode F tot een donkergroene A+). Je hebt zo’n kleurrijk balkje dat de energieprestatie van een gebouw aangeeft zeker al gezien.

De score die een woning behaalt, hangt af van allerlei criteria. Het type woning speelt een rol (appartement, huis, enz.), de oppervlakte ervan, het aantal kamers, het aantal gevels, enz. De deskundige voert een soort energieaudit uit: hij bekijkt alle elementen van je woning die de energie-efficiëntie kunnen beïnvloeden. Vooral het volgende zal zijn aandacht trekken:

• de isolatie en de gebruikte isolatiematerialen,
• het soort ramen en de natuurlijke lichtinval,
• de verwarming en de manier waarop het sanitair water wordt verwarmd,
• de ventilatie en eventuele airco, plus de luchtkwaliteit binnen,
• of er al dan niet zonnepanelen aanwezig zijn,
• enz.

Als de keurder alles zorgvuldig heeft onderzocht, stelt hij zijn verslag op. Je ontvangt dan een officieel certificaat met onder andere de energieklasse, het totale primaire energieverbruik (uitgedrukt in kWh per jaar) en het specifieke primaire energieverbruik (in kWh/m² per jaar).

Omdat de energiescore van gebouwen een gewestelijke bevoegdheid is, hanteert elk gewest eigen regels. Terwijl in Wallonië en Brussel de beste score A++ is en de slechtste G, zweert Vlaanderen bij energieklassen A+ tot F. En om het nog wat ingewikkelder te maken: een B-score in het zuiden van het land betekent niet hetzelfde als een B-label in de hoofdstad of in Vlaanderen. Hoe dat komt? Ook het woningbestand verschilt van gewest tot gewest. Zo vind je in Brussel bijvoorbeeld vooral gesloten bebouwing.

Een voorbeeld maakt dit duidelijk:

• Energieklasse F begint in Brussel bij 276 kWh/m²/jaar.
• In Wallonië zit je woning in klasse F vanaf 425 kWh/m²/jaar.
• En in Vlaanderen vanaf 400 en daar bestaat er geen klasse G!

Twee gebouwen in twee verschillende gewesten zijn dus moeilijk met elkaar te vergelijken op basis van hun label alleen. Het kan wel als je naar het specifieke primaire energieverbruik (in kWh/m²/jaar) kijkt, dat ook op het EPC-certificaat staat vermeld. Maar de kleuren stemmen dan weer wel mooi overeen tussen de gewesten: groen voor een passiefgebouw, rood voor energieslurpende gebouwen.

Wist je dit? Heb je nog geen EPC, maar wil je wel graag ongeveer weten in welke energieklasse jouw woning thuishoort? Gebruik dan deze betrouwbare, gratis tool om zelf de energieprestaties en de thermische verliezen van je woning te berekenen.

Het bedrag dat je betaalt, hangt af van het woningtype, het gewest en de deskundige in kwestie. Het loont dus zeker de moeite om offertes te vergelijken. Kijk daarbij niet alleen naar de prijs, maar ook naar de kwaliteit van de service. Bijvoorbeeld op het dienstenplatform Ajusto, dat online gekwalificeerde specialisten voor klussen in en rond de woning aanbiedt, vind je voor erkende vakmensen prijzen exclusief btw die schommelen tussen 229 euro voor een appartement en 325 euro voor een 4-gevelwoning.

In België is een EPC 10 jaar geldig en voor één keer zijn de gewesten het eens! Maar als je werken laat uitvoeren waar je een bouwvergunning voor nodig hebt of om de energie-efficiëntie van je woning te verbeteren, dan moet je een nieuw certificaat aanvragen en is het vorige niet langer geldig.

Het eenvoudigste antwoord? Omdat zo’n energiecertificaat wettelijk verplicht is als je een woning verkoopt of verhuurt. Natuurlijk wil je geen boete krijgen … Kopers en huurders hechten er ook steeds meer belang aan. Een slechte score schrikt hen af, want ze willen niet met torenhoge maandelijkse energiekosten opgezadeld zitten.

Bovendien laat een EPC je zien op welke punten je woning slecht scoort en wat je eerst moet aanpakken bij een energierenovatie. Op basis van de aanbevelingen neem je de juiste beslissingen om de energieprestaties van je woning te verbeteren.

Het certificaat is ook je stappenplan om je woning milieuvriendelijk te maken. Daarmee bewijs je de planeet een dienst, want de energierenovatie van het gebouwenbestand is een cruciaal onderdeel van de klimaattransitie. Dat vindt ook de overheid:

• Wie een woning koopt, moet in Vlaanderen vanaf 2028 een EPC met label C kunnen voorleggen en vanaf 2035 een label B (voor appartementen blijft een C-label voldoende). Tegen 2050 moeten alle woningen energieneutraal zijn. Met andere woorden: als je nu een energieverslindende woning koopt, heb je 5 jaar om die te renoveren tot klasse D of beter.
• Wallonië hanteert dezelfde strategie om uiteindelijk bij label A uit te komen, maar de timing verschilt licht. Zo moet je er vanaf 2030 minimaal EPC-score E halen om vastgoed nog te mogen verhuren.
• Brussel zit op dezelfde golflengte: energieverspillende woningen (label F en G) moeten tegen 2033 verdwenen zijn en de woningen met label D en E tegen 2043.

Het EPC-certificaat dat je laat opmaken toont je dus wat de belangrijkste oorzaken van energieverliezen in je woning zijn. ENGIE-partner Ajusto voert niet alleen een EPC-audit uit, maar helpt je ook om je EPC te ontcijferen en juist te interpreteren. Ze geven je ook advies over de ingrepen die voorrang moeten krijgen. Zo helpen ze je om eventuele obstakels uit de weg te ruimen, te starten met energierenovatie en energiebesparingen te genieten.

Je hoeft niet altijd een fortuin uit te geven om de energieprestatie van je woning te verbeteren en je EPC-score naar beneden te halen. Enkele voorbeelden:

1. Installeer een kamerthermostaat, thermostaatkranen en een regeleenheid op de cv-ketel om de warmte in huis nauwkeurig af te stellen. De besparingen kunnen aanzienlijk zijn, tot wel 10 of 15%.
2. Geef koude tocht geen kans en vervang slecht sluitende of verweerde dichtingen aan ramen en deuren. En pas een oud, heel voordelig maar nog altijd efficiënt trucje toe: koop een tochthond om voor de deur(en) te leggen of maak die zelf.
3. Breng isolatie aan rond de buizen van je centrale verwarming die door niet-verwarmde ruimtes lopen.
4. Plaats reflecterende warmteschermen tussen je radiatoren en de buitenmuren en laat je cv-ketel en eventuele aparte waterverwarmer regelmatig onderhouden.

Hoewel je elektrische installatie niet meetelt voor je EPC-score, vind je ook daar mogelijkheden om te besparen. Vervang bijvoorbeeld je oude gloeilampen door ledlampen om minder stroom te verbruiken. Beperk ook zoveel mogelijk het sluipverbruik van je elektrische toestellen.

Nog een laatste gouden tip: hou je energieverbruik in het oog. Eén van de beste manieren om dat te doen, is overstappen op Check&Save, met ENGIE-tools als de Energy Monitor en (als je in Vlaanderen woont en een digitale meter hebt) de Smart App.

Ontdek ook hoe onze klanten erin geslaagd zijn om superbespaarhelden te worden!

Heb je wat spaargeld voor een energierenovatie? Dan zou je je woning één of twee energieklassen in de richting van het A-label kunnen laten opschuiven. Hou bij je verbouwingsplannen rekening met de volgende cruciale inzichten.

• Om een energieverslindende woning (met label F of G) zuiniger te maken (label E, D of C) is isoleren de voornaamste ingreep. Je wil immers vooral de warmte die je ketel produceert in huis houden. De logische eerste stap is je dak en/of zolder isoleren, want zonder isolatie laten die tot 30% van de warmte ontsnappen. Daarna is het de beurt aan de buitenmuren, die 25% van de warmteverliezen voor hun rekening nemen. Isolatie aan de buitenkant is het beste. Wil je nog een stapje verder gaan? Isoleer dan de vloer van je woning en laat ramen met dubbele of zelfs drievoudige beglazing plaatsen (hoewel dat laatste weinig opbrengt voor je EPC)

• Om nog wat op te schuiven en misschien EPC-label B te halen zou je je cv-ketel kunnen vervangen, zeker als die ouder is dan 15 jaar. Een nieuwe modulerende gascondensatieketel kan je gasverbruik met wel 30% verlagen! En als je een recente, goed geïsoleerde woning hebt, is de installatie van een warmtepomp absoluut te overwegen. Je verbruikt dan immers hernieuwbare energie. Bespreek dit zeker met een specialist!
  
  Ontdek onze gratis gids over de energieprestaties van je verwarmingssysteem.
   
• Om label A te behalen moet je zonnepanelen laten installeren. Die beperken het energieverbruik van je woning niet rechtstreeks, maar zijn toch interessant voor een uitstekend EPC. Ze helpen je immers om je verbruik minstens gedeeltelijk met je eigen groene energie te dekken.
  
  Gebruik onze checklist om na te gaan of je dak geschikt is voor zonnepanelen.

Financieel sta je er niet alleen voor: je gewest helpt je met premies voor je energierenovatie en betaalt zelfs gedeeltelijk je EPC-certificaat. Om zeker te zijn dat je geen enkele premie misloopt, bekijk je best onze artikels over isolatiepremies en verwarmingspremies.

Een beëdigde EPC-deskundige voor de keuring van je woning vind je op het digitale Ajusto-platform dat door ENGIE wordt aanbevolen. Even klikken en je komt uit bij een energie-expert in je buurt. Duid aan wanneer hij of zij kan langskomen en vraag een offerte aan. Bevestig de opdracht en betaal pas nadat de keurder zijn werk heeft gedaan. Maak kennis met Ajusto!

En tot slot kan ENGIE je helpen om je EPC-score te verbeteren. Doe gerust een beroep op onze experts die gespecialiseerd zijn in verwarming, isolatie of zonnepanelen.