Vloerverwarming
Vloerverwarming wordt tegenwoordig vaak toegepast bij nieuwbouw, maar ook bij ingrijpende renovaties. Vooral in combinatie met een warmtepomp is dit een interessant verwarmingssysteem. Het werkt immers op relatief lage temperatuur, waardoor het weinig energie verbruikt. Dat maakt het mogelijk om de BEN-normen te halen (Bijna-Energieneutraal). Maar is dit ook het ideale verwarmingssysteem? Wij helpen je om die vraag te beantwoorden door alle aspecten van vloerverwarming te belichten.
Hoe werkt vloerverwarming?
Er zijn 2 grote soorten vloerverwarming:
1. Hydraulische vloerverwarming
Dit is het meest toegepaste systeem. Het bestaat uit een netwerk van fijne buisjes waarin warm water stroomt. Het netwerk is verbonden met de cv-ketel.
De buisjes kunnen op 3 manieren in de vloer worden aangebracht:
> nat systeem: ze worden rechtstreeks in de natte betonnen dekvloer aangebracht wanneer die gegoten wordt;
> semi-droog systeem: installatie op een gegroefde isolatieplaat, bedekt met een beschermingsrooster en vervolgens de dekvloer;
> droog systeem: de buizen liggen op een voorgevormde isolatieplaat. Boven- en onderaan worden metalen profielen aangebracht. Daarbovenop komt een stalen plaat waarop rechtstreeks de vloerbekleding kan worden gelegd (geen dekvloer nodig).
Waarom moet bij vloerverwarming de vloer geïsoleerd worden? Om energieverliezen te vermijden en een uniforme, gelijkmatige warmteverspreiding in alle vertrekken te garanderen.
Goed om te weten: warmtepompen met water als één van de onderdelen (water/water, lucht/water, grond/water) zijn geschikt voor hydraulische vloerverwarming. Dit is zelfs de ideale combinatie bij nieuwbouw.
Let op: neem de vloerverwarming pas in gebruik nadat de installateur water door de leidingen heeft laten stromen, zodat je zeker bent dat er geen lek is.
2. Elektrische vloerverwarming
Bij dit systeem heb je geen buisjes voor het water of aansluiting aan de cv-ketel nodig. Het volstaat om de elektrische vloerverwarming op lage temperatuur aan het elektriciteitsnet aan te sluiten. Zelf installeren is dus perfect mogelijk. Je legt dan een soort dun “tapijt” met de verwarmingselementen op een bestaande ondervloer. De vloerbedekking komt onmiddellijk bovenop dit “tapijt”. Elektrische vloerverwarming is minder voordelig in het gebruik en minder milieuvriendelijk dan de hydraulische variant. De warmteverdeling is minder uniform en voelt minder aangenaam aan. Omdat de huidige reglementering inzake energieprestaties in ons land de installatie van een dergelijk systeem sterk afremt, wordt het nog weinig toegepast.
Naast deze twee systemen zijn er ook de zogeheten “warmtepompen met directe expansie in de vloer”. Er stroomt dan geen water, maar een koelmiddel door de buizen. Dergelijke installaties zijn zeldzaam.
Omdat de elektrische variant veel minder voorkomt, beperken wij ons in dit artikel tot de hydraulische vloerverwarming.
Welke cv-ketel voor vloerverwarming?
Hydraulische vloerverwarming kan met elk verwarmingstype worden gecombineerd: een gascondensatieketel of stookolieketel, een warmtepomp (maar dan alleen met water als medium, geen lucht/lucht-systeem), een pelletketel, een hybride ketel en zelfs een installatie op zonnewarmte!
Ons advies: een gascondensatieketel biedt een uitstekend rendement, is betaalbaar (vanaf 4500 €) en stoot weinig CO2 uit. Vrijwel onklopbaar als je tegelijk naar prijs, kwaliteit en milieuscore kijkt.
Hoe je vloerverwarming correct afstellen?
Vloerverwarming kan alleen maar op lage temperatuur functioneren. Het water dat door de leidingen stroomt, mag nooit warmer zijn dan 50°C en de aanbevolen temperatuur is 40 tot 45°C. De maximale vloertemperatuur is 29°C. Je voeten verbranden is dus uitgesloten!
Het enige grote nadeel van vloerverwarming is de traagheid ervan: het duurt vaak enkele uren vóór de vloermassa is opgewarmd. Vergelijk dit met een cv-installatie met radiatoren, die nauwelijks twintig minuten nadat je aan de thermostaatkraan hebt gedraaid al voor een behaaglijke warmte zorgt. Daarom moet vloerverwarming worden voorzien van een regelsysteem dat rekening houdt met de lange reactietijd.
Vloerverwarming + collector + regelsysteem = winst op alle fronten
Bij vloerverwarming is de collector de plek waar alle kranen van de verschillende kringen bij elkaar staan. Elke kring voorziet een bepaalde kamer van warmte. De collector staat vaak verborgen opgesteld, in een kast die als technisch lokaal dienst doet. Daarom denken de bewoners er zelden aan om de vloerverwarming aan de collector af te regelen. In elk seizoen werkt het systeem dan met dezelfde instellingen.
Door een regelsysteem te installeren (met thermostaat, servomotoren, een buitensonde, …) is dit probleem op te lossen. Het systeem houdt rekening met de natuurlijke opwarming/afkoeling van elke kamer. Daardoor wordt het systeem minder traag en kan het worden geprogrammeerd, zodat het zich automatisch aanpast en in elke kamer de juiste temperatuur op het juiste ogenblik levert.
Tegenwoordig bestaan er ook thermostatische mengkranen om de temperatuur in de leidingen vooraf op een bepaalde waarde in te stellen, ongeacht de buitentemperatuur.
Goed om te weten: het is perfect mogelijk om vloerverwarming in de meest gebruikte kamers (salon, woonkamer, keuken, …) te combineren met radiatoren of convectoren op lage temperatuur in kamers die niet permanent warm moeten zijn (zoals de slaapkamers en de badkamer). Zo’n gemengde installatie vereist twee gescheiden verwarmingscircuits. De afregeling ervan is vrij complex en gebeurt met elektrisch aangedreven afsluiters aan de collector.
Hoe lang duurt het vóór vloerverwarming de gevraagde temperatuur bereikt?
Stel dat je enkele dagen afwezig bent geweest en de temperatuur van 15°C naar 20°C verhoogt. Zonder goed regelsysteem duurt het dan gemakkelijk een halve tot zelfs een hele dag vóór die temperatuur wordt bereikt. Hetzelfde doet zich trouwens ook voor als je de temperatuur verlaagt. Het systeem blijft dan nog urenlang warmte afgeven.
Mag vloerverwarming helemaal worden uitgeschakeld?
Dit wordt afgeraden, precies wegens de traagheid van het systeem. De temperatuur verlagen kan, maar nooit lager dan 12 tot 15°C, zelfs als je enkele dagen weg bent. Het systeem instellen op een vorstvrije stand kan wel. Maar denk eraan dat het een dag (of soms langer) duurt om opnieuw 20°C te bereiken!
En ’s nachts? Stel de temperatuur dan maximaal 2 tot 3°C lager in dan de comforttemperatuur van overdag.
Is vloerverwarming in een slaapkamer aan te raden?
Een slaapkamer hoeft niet permanent verwarmd te zijn en zelfs in de winter mag het er niet warmer dan 17-18°C worden. Daarom is het beter om die kamers van de woning te verwarmen met radiatoren. Die zijn heel goed te combineren met vloerverwarming, zoals we eerder hebben uitgelegd.
Levert vloerverwarming besparingen op?
Hierover bestaat geen twijfel: ja! De lage temperatuur van vloerverwarming is gunstig voor het rendement van je cv-ketel of de prestaties van je warmtepomp. Het warmtegevoel is ook anders: om het even behaaglijk te hebben, moet een ruimte met vloerverwarming minder worden opgewarmd (verschil van +/- 2°C) dan bij een systeem met radiatoren. Een warm oppervlak “straalt”, waardoor de ruimte met een lagere luchttemperatuur toch even comfortabel aanvoelt. De besparingen kunnen oplopen tot ongeveer 14% (door de temperatuur 1°C lager in te stellen bespaar je zo’n 7% aan brandstof).
Kan vloerverwarming een woning ook koelen?
In de zomer je huis koel houden met je vloerverwarming, dat kan! Meestal wordt vloerverwarming dan gecombineerd met een omkeerbare warmtepomp. In de zomer circuleert er geen warm water in de buizen, maar water van 18°C. Dit is de zogeheten “dauwpunttemperatuur”. Een lagere temperatuur is te vermijden, omdat er dan condensatie aan de vloer optreedt.
Goed om te weten: deze koeltechniek, die ook wel als “koelen met hoge watertemperatuur” wordt omschreven, doet de temperatuur niet zo snel dalen als een klassiek airconditioningsysteem. Maar anderzijds is er geen plotse koude tocht merkbaar en voelt de koelte “natuurlijker” aan.
Is elke vloerbekleding geschikt?
Alles hangt af van de thermische weerstand van de vloerbekleding. Hoe lager die weerstand is, hoe beter het materiaal de warmte geleidt. Welke materialen lenen zich voor vloerverwarming en welke niet?
Vloerbekleding die geschikt is voor vloerverwarming
- Tegels
- Lineoleum, maar alleen de dunne variant ervan
- Beton (voldoende uitzettingsvoegen aanbrengen)
- Vinyl
Vloerbekleding die af te raden is in combinatie met vloerverwarming
- Hout (bepaalde houtsoorten, vooral tropische, zijn wel geschikt, maar het parket mag niet dikker dan 18 mm zijn)
- Kurk (zet uit, net zoals hout)
- Kamerbreed tapijt
Welke levensduur heeft vloerverwarming?
Vloerverwarming gaat gemiddeld 50 jaar mee. De meeste fabrikanten geven 10 jaar waarborg op de leidingen. Het risico op lekken is vrij klein. De cv-ketel moet natuurlijk eerder worden vervangen, als dat nodig is door zijn toestand of als uit de verplichte periodieke controles blijkt dat zijn rendement te sterk is afgenomen.
Hoeveel kost vloerverwarming per vierkante meter?
Vloerverwarming is duurder dan een klassieke installatie met radiatoren. Hou bij nieuwbouw rekening met 70 tot 100€/m², inclusief btw en installatie. Bij renovatie ligt de prijs hoger, omdat de installatie dan ingrijpende aanpassingswerken vraagt. Maar omdat vloerverwarming een hoger rendement biedt en minder energie verbruikt, haal je de hogere investering er op termijn weer uit.
Alle voor- en nadelen van vloerverwarming op een rijtje
Voordelen
- Uniforme, gelijkmatige warmte (warme vloer, koeler aan het plafond) zorgt voor meer comfort
- Energiezuinig
- Geen radiatoren en dus meer ruimte
- Gezond systeem, weinig stof, perfect voor mensen met allergieën
- Je loopt geen risico om je te verbranden (wel met radiatoren)
- Op blote voeten rondlopen zonder het koud te hebben
- Ideaal voor grote vertrekken en ruimten met een hoog plafond
- Weinig onderhoud
- Combinatie met andere verwarmingssystemen mogelijk
Nadelen
- Duurdere installatie dan bij een systeem met radiatoren (maar zuiniger in het gebruik)
- Reageert traag als een hogere/lagere temperatuur wordt ingesteld
- Vooral geschikt voor nieuwbouw of ingrijpende renovaties
- Niet geschikt voor elke vloerbekleding
- Verhoogt de vloer (kan een nadeel zijn bij renovaties)
Op zoek naar het optimale verwarmingssysteem? Lees dan onze gratis gids “Hoe kies je je verwarmingssysteem?”.
